Cover van boek De aanslag
Zet op jouw leeslijst
Op jouw leeslijst
Klik op dit icoon om een boek op je leeslijst te zetten.
De Bezige Bij | 2015 | 246 pagina's
ISBN: 9789023473251

De aanslag

De oorlog in Nederland loopt op zijn einde. De jonge Anton verliest zijn moeder, vader en oudere broer als de Duitsers hen ten onrechte doodschieten. Zelf brengt hij een nacht door in de cel, samen met een jonge vrouw. Zij strijdt met het verzet, en helpt Anton door die lange, eenzame nacht. Hoewel het zelfs te donker is om elkaar te zien, wordt zij de liefde van zijn leven. Ook al ziet hij haar na die ene nacht nooit meer terug…

Deze roman maakte auteur Harry Mulisch in één klap bekend in heel Nederland, Vlaanderen en ook daarbuiten. Mulisch sleept iedereen mee in zijn beschrijving van Antons leven. Studie, vrouw, kind, scheiding, tweede vrouw, tweede kind, nog beter betaalde job. Maar tussendoor telkens weer die confrontatie met die ene dag, die zijn leven veranderde. Want waarom werden zijn ouders doodgeschoten? En waarom vinden zijn vroegere buren het, zoveel jaar na de oorlog, nog altijd moeilijk om over die tijd te praten?

Lees een stukje

‘Mag ik even aan je gezicht voelen, hoe je er uitziet?’ Zacht streken haar koude vingertoppen over zijn voorhoofd, over zijn wenkbrauwen, wangen, neus en lippen. Roeloos, zijn hoofd iets naar achteren, liet hij het gebeuren. Hij had het gevoel dat het iets heel plechtigs was, een soort inwijding, zoals je in Afrika wel had. Opeens trok zij haar hand terug en kreunde. ‘Wat is er?’ vroeg hij geschrokken. ‘Niks. Laat maar…’ Zij zat nu voorovergebogen. ‘Heb je pijn?’ ‘Er is echt niks. Echt niet.’ Zij ging weer rechtop zitten en zei: ‘Eén keer heb ik het nog donkerder meegemaakt. Een paar weken geleden.’

Beluister een stukje

Nood aan ondersteuning bij het lezen? Een Daisy-luisterversie van dit boek vind je bij Luisterpuntbibliotheek.

Staat dit boek in jouw bib?

Wat andere lezers vinden

Score van de lezers
4.083335
4.1/5 6 stemmen
Dré Batselier
06/11/2022
4

Het thema van het boek is een oorlogsboek dat zich afspeelt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ik heb dit boek gelezen omdat mijn moeder mij dit heeft aangeraden en ze vertelde mij dat het zeker de moeite was om het boek te lezen. Zelf ben ik ook enorm geïnteresseerd in een spannend oorlogsboek, omdat ik het belangrijk vind daarover te lezen en kennis op te doen. De Aanslag speelt zich af in en nabij Haarlem en Amsterdam tijdens WO2.

Het boek gaat voornamelijk over Anton Steenwijk. Anton is het hoofdpersonage dat op zoek gaat naar de verantwoordelijke voor de aanslag tijdens de Tweede Wereldoorlog. Anton is aan het begin van het verhaal in de eerste episode twaalf jaar oud. Aan het eind van het verhaal in 1981 is hij een vijftiger. Het boek is opgebouwd in verschillende periodes van 1945 tot 1981.

Het boek is duidelijk opgebouwd waardoor het vlot las. De taal is ook vrij eenvoudig en er worden niet al te veel moeilijke woorden gebruikt. Het thema van het boek is dus de Tweede Wereldoorlog. Het gaat niet specifiek over de oorlog maar over het leven tijdens de oorlog. Het verhaal is geschreven vanuit een personaal perspectief (hij/zij), namelijk Anton. De lezer ziet en beleeft alles met eigen ogen, maar op bepaalde momenten wordt ook Antons leven beschreven, en dan staat de verteller verder van het verhaal af. De Aanslag symboliseert de moord op de NSB’ er Fake Ploeg in 1945. Het boek draait dus allemaal rond deze aanslag. Zelf vond ik het een goed boek om te lezen. Het was spannend, aangrijpend en heel realistisch. Je kon je helemaal inleven in het hoofdpersonage. Ik vond het echter wel jammer dat het boek niet helemaal is gebaseerd op feiten, terwijl ik dat wel verwachtte.

Ik zou het boek zeker aanraden aan mensen met een filosofische inslag en voor hen die graag nadenken over morele kwesties. Je kan je inleven in de bepaalde situaties en je op die manier toch een beetje voorstellen hoe het is geweest tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Jacob Bangura
24/03/2022
4

Het is een enorm aangrijpend boek. Het onderwerp is de Tweede Wereldoorlog. Dat ligt enorm gevoelig in Europa, dat kan je merken aan het onderwijs. Je hebt dus altijd geleerd over die gruwelijke daden, maar wanneer je dit boek leest komen sommige dingen echt hard aan. 

Je ziet de meeste gebeurtenissen door de protagonist zijn ogen. Hierdoor krijg je wel het gevoel dat je in het verhaal zit. Er is een afwisseling aan vertelperspectieven. 

De centrale vraag in dit boek is: wie is er schuldig? Het thema is dan ook schuld en zoektocht. Ondanks dat Anton het verleden probeert te laten rusten houdt hij zich onbewust bezig met deze vragen. 

Naarmate Anton ouder wordt accepteert hij steeds meer dat de oorlog een deel van hem is. Dit vind ik een mooie evolutie, maar tegelijk ook vrij triestig. 

Het boek bevat een gesloten einde want het raadsel wordt opgelost; dit vind ik persoonlijk enorm fijn want ik haat open eindes. Naast dit grote pluspunt is er helaas ook een groot minpunt. Er werd nooit spanning opgebouwd omdat je alles weet door flashforwards. 

De schrijver gebruikte ook geen vormen van humor wat wel toepasselijk is. Toch moest ik hierdoor tijdens het lezen vaak de knop omdraaien, maar dit stoorde mij niet echt. 

Een belangrijk motief in dit boek is haat, Anton zit vol met haat jegens de oorlog en personen die al de narigheid veroorzaken. 

De schrijver heeft ook een bijzondere stijl. Hij hanteert namelijk herkenbare situatiemetaforen, ongecompliceerde taal en veel stereotypes voor personages. Door de makkelijke taal is het boek toegankelijk voor een breed lezerspubliek. 

Het enige wat misschien minder fijn is voor een doorsnee lezer zijn de langdradige beschrijvingen. 

Ik ergerde me wel enorm aan de 'ik laat het over me heen komen mentaliteit'. Toch was ik wel geboeid door de speurtocht. 

Ik raad het boek zeker aan omdat je geen boekenwurm moet zijn en het onderwerp enorm aanslaat. 

 

Jelle Van Moorhem
20/02/2018
0

Eerst en vooral wil ik meedelen dat het boek de moeite waard is om te lezen. De aanslag bevat makkelijk taalgebruik en is niet moeilijk te volgen. Het verhaal bestaat uit vijf episodes waarin telkens Anton Steenwijk de hoofdpersonage is.<br>

De aanslag heeft als hoofdthema de Tweede Wereldoorlog. Ikzelf ben zeer geïnteresseerd in de oorlog, maar in dit boek gaat het meer over leven tijdens de oorlog. Je komt bijvoorbeeld te weten hoe het was voor een verzetstrijder en voor een slachtoffer.<br>

Het vertelperspectief is de alwetende verteller, maar het grootste deel van de gebeurtenissen zien we door Anton's ogen. Op deze manier krijgt de lezer een gevoel dat hij zelf in het verhaal zit, wat in mijn ogen zeker een pluspunt is.<br>

Heel het boek draait om één grote vraag, namelijk: wie is de schuldige van de gebeurtenis die Anton's leven zo overhoop gegooid heeft? In de laatste episode wordt het uiteindelijk allemaal duidelijk voor Anton. Als lezer ben je natuurlijk ook blij dat het mysterie opgelost is.<br>

Eén van de meest opvallende gebeurtenissen in het verhaal is dat Anton op zeer jonge leeftijd even in de cel moest. In die cel leerde hij een meisje kennen genaamd Truus. Ze konden elkaar niet zien, maar ze hadden een diepzinnig gesprek en later in het verhaal blijkt dat Truus zeer hard lijkt op de eerste vrouw van Anton.<br>

Een persoonlijk pluspunt vind ik dat er zo goed als geen humor gebruikt wordt in het boek. Ik vind het namelijk niet passend om humor te gebruiken in een verhaal waar oorlog centraal staat.<br>

Als er iets was dat me iets of wat irriteerde in het verhaal, was dat het feit dat er geen spanning opgebouwd werd. Er worden namelijk flashforwards gebruikt waardoor er al geen verassingen voorkomen in het verhaal.<br>

Ook de levenswijze van Anton spreekt me persoonlijk niet echt aan. Anton is een persoon die alles over zich heen laat komen en op het moment zelf iets bedenkt wat hij zal ondernemen. Dat ligt misschien aan het feit dat hij op een gewone avond heel zijn gezin verloor.<br>

Tot slot geef ik mee dat Harry Mulisch er in is geslaagd een aangrijpend verhaal te creëren. Ik raad dus het boek zeker aan!

Charlotte Vercauer
16/04/2015
0

Het is een zeer aangrijpend boek. Het boek speelt zich af in de Tweede Wereldoorlog. Het hoofdpersonage is Anton. Hij heeft de Tweede Wereldoorlog meegemaakt.

Anton heeft de Tweede Wereldoorlog meegemaakt. Het is echt verschrikkelijk. Toen Anton ongeveer 12 of 13 jaar was is zijn broer doodgeschoten. De ouders van Anton zijn gebombardeerd door de Duitse politie. Hij verbleef daarna bij zijn oom en tante in Amsterdam. Anton bleef als enigste over. Hij heeft zijn leven terug goed opgepakt. Hij studeerde verder voor medicijnen. En kort daarna had hij ook een vriendin (Saskia). Waarmee hij ook een kind had (Sandra). Een beetje verder in het verhaal is hij gescheiden. Daarna had hij weer een vrouw waarmee hij weer een kind had (Peter).
Anton dacht heel veel aan het verleden. Hij wou er eerst niet meer aan denken maar er waren nog dingen die hij wou te weten komen. Hij had nog veel vragen over de nacht van 1945. Hij is op een dag alles te weten komen wat er gebeurd is de nacht van 1945. En dan werd alles duidelijk. Hij is onder andere te weten gekomen hoe zijn broer is gestorven. En waarom de man voor hun huis werd gelegd en niet dat van de buren.

Je kan je heel goed in de plaats van Anton stellen. Je bent ook goed mee in het verhaal. Je beseft ook goed wat hij door staan heeft. Je zou het immers zelf maar eens moeten meemaken dat je als enigste overblijft van je gezin. Ik vind het knap van hem dat hij daarna nog een vrouw heeft en 2 kinderen. Het is een boek waarvan je het zeker nog eens zou lezen. En waarbij je het iedereen zou aanraden. Het boek leert je eigenlijk door te zetten, hoe moeilijk het ook is. Gewoon blijven gaan.

Cavé Kimberley
04/04/2015
0

De aanslag van Harry Mulisch is een zeer aangrijpend boek. Het doet je nadenken over hoe het was in die verschrikkelijke tijd, de Tweede Wereldoorlog. Het hoofdpersonage in het boek is Anton. Hij was nog jong toen. Op ook die jonge leeftijd heeft hij vreselijke dingen meegemaakt. Zijn ouders zijn allebei omgekomen toen ze werden doodgeschoten door de Duitse politie, zijn broer is ontsnapt maar heeft hij nooit terug gezien (die blijkt dan later ook dood te zijn), hij werd opgesloten in een cel,... Kortom, Anton heeft in die periode erge dingen meegemaakt. Hij werd opgevangen door zijn oom en tante in Amsterdam en daar heeft hij zijn leven terug op de goede rails gebracht. Het boek gaat eigenlijk over fases in Anton zijn leven, hoe zijn leven verder is geëvolueerd. Hij was anesthesist, hij had een vrouw en hij had twee kinderen. Anton nam voor om niet meer aan het verleden te denken en in de toekomst te leven. Maar tijd na tijd vielen alle puzzelstukjes samen doordat hij mensen leerde kennen die allemaal iets met zijn verleden te maken hadden. Hij is dingen te weten gekomen die die avond gebeurd zijn, dat hij nooit wist. Het leven van Anton kan je eigenlijk vergelijken met een steen. Als je een steen in een rivier gooit dan is er op het eerste zicht een grote plons waarneembaar. Maar na die grote plons komen er allemaal golven die heel langzaam uitdeinen. Het duurt heel lang voordat de golven gaan stilliggen. Dit kan je vergelijken met het leven van Anton. De grote plons is die nacht in 1945 en de golven zijn de gebeurtenissen die hij doorgaans zijn leven heeft meegemaakt. Op het einde weet hij alles van die nacht in 1945 en gaan de golven langzaam aan gaan stilliggen. Het boek is zeer mooi geschreven en betrekt je echt als lezer. Het doet je eigenlijk ook nadenken hoe jij je zou gevoeld hebben in Anton zijn situatie. Het is aangrijpend en ik zou dit boek zeker nog een keer lezen.

Niels Van Waes
01/03/2015
0

Om te beginnen vind ik een zeer mooi, best aangrijpend verhaal. Het lijkt allemaal zo echt omdat het over een onderwerp (WO II) gaat dat ons toch wel zeer bekend is. Het is een verhaal dat gaat over de levensloop van één jongen, genaamd Anton. Het verhaal start op het moment dat Anton een twaalfjarig jongetje is. In het begin van het verhaal, waar hij nog zeer jong was, verloor hij zijn vader, moeder en broer die door de Duitsers werden gebombardeerd. Anton zelf was kunnen ontsnappen en was zo de enige overlevende van zijn gezin. Uiteindelijk besloot de politie dat Anton de toestemming had om bij zijn oom en tante, in Amsterdam, te gaan wonen. De knul is ondertussen al enkele jaren ouder en studeert medicijnen en vanaf hier begint zijn leven echt. Hij keer uiteindelijk terug naar Haarlem, waar hij altijd als kind had gewoond samen met zijn ouders.
Het is een zeer mooi boek vind ik persoonlijk. Je wordt echt in het verhaal betrokken en kan alles van zo dichtbij volgen, je hebt als ware het gevoel zelf in het verhaal te zitten. Je ziet hoe één kleine jongen zoveel meemaakt en toch nog het beste van zijn leven probeert te maken. De tweede wereldoorlog was iets verschrikkelijks en met dit verhaal wordt dat feit alleen nog maar versterkt.
Over de personage weten we niet echt super veel. Zijn ouders en broer worden al heel snel vermoord en van hen hebben we niet echt een weet. Anton zelf is een jongen die ongeveer tot zijn dertiende, samen met zijn ouders en broer Peter, in Haarlem woonde. Als kind was hij niet zo bijzonder, hij was een normaal kind van die leeftijd. Later, als hij ouder wordt, zit Anton nog met veel vragen in zijn hoofd. Die ene avond in 1945. Anton is een persoon dat zich in niet veel interesseert zoals politiek of andere zaken. Het enige waar hij echt voor leeft, is het verleden. Hij is een goede man met veel vraagtekens.
Het boek is echt een aanrader. Iedereen die geboeid is door de wereldoorlog zal dit boek best appreciëren. Door de oorlog zit Anton met zoveel vragen en heeft zijn leven een gans andere wending gekregen dan dat hij normaal zijn leven zou leiden.

Wat vind JIJ?

Aantal sterren